سیر سرخ(مراتب زایش آدمی)
مراتب زایش آدمى
براى این که کسى به حق تعالى وصول یابد باید هفت مرتبهى تو در تو را به صورت دَوَرانى طى نماید. به عبارت دیگر هر کسى باید هفت زایش درونى و باطنى داشته باشد تا حق تعالى را وجدان نماید. این مراتب عبارت است از: طبع، نفس، قلب، روح، سرّ، خفى و اخفا. تحقق به این مراتب، فرد چیره و متحقق را روانشناسى کارآزموده مى نماید که مى تواند کاستى ها و بیمارهاى روانى هر فردى را تشخیص دهد و به تناسب، نسخهى درمان او را ارایه دهد. کارشناسى راه رفته که رفتارها و اخلاقهاى انسانى و هنجارها و ناهنجارها و صفات اختیارى و اضطرارى او را مى شناسد و ریشهى هر یک را مى بیند و میان رفتارهاى برخاسته از ژنتیک و وراثت، رفتارهاى برآمده از محیط تربیتى و مربیان و رفتارهایى که پى آمد داشته هاى ذاتى و گنجهاى پنهانى هر کسى است امتیاز مىنهد. البته ارایهى روانشناسى یاد شده و نیز اخلاق مبتنى بر اخلاق عرفانى که متمایز از اخلاق کلامى و حکمى است و شرح آن گذشت نیاز به استدلال و نظر دارد. اخلاقى که در پى آلایش ظاهر و آراستگى باطن و کمال طلبى نیست، بلکه خرابى، بى ذاتى و فنا را پى مى گیرد. عارف نمى خواهد خود را براى خدا همچون عروسى زینت دهد، بلکه در پى فنا و خرابى است که جز حق هیچ نمى ماند، نه ذاتى و نه صفاتى، نه آرایشى و نه پیرایشى. هرچه از جمال و کمال مشاهده مى شود از آنِ حضرت حق است.