ولایت عمومی2

دولت یا نظام، در صورتی می‌تواند عهده‌دار امر به معروف شود که از سویی اعتبار و وجاهت عمومی و اجتماعی و شرایط عام حکم امر به معروف و نهی از منکر را داشته باشد و از سوی دیگر، افراد جامعه، این تکلیف را بر زمین گذاشته باشند و دولت یا نظام، خود را ناچار به دخالت در این مسأله بداند. در این فرض نیز، این بدان معناست که مسیر افراد جامعه شایسته نبوده که به چنین نقطه‌ای انجامیده و شعایر و رفتارهای دینی بروز و ظهور خود را دست‌کم در یک موضوع اساسی و بنیادین از دست داده است و دولت یا نظام اسلامی مغلوب شرایطی هم‌چون لج‌بازی و اصرار شده‌اند که برای دور ساختن جامعه از آن، ناچار به دخالت سیستماتیک و برنامه‌ریزی شده می‌شوند. در این صورت نیز دخالت مستقیم دولت، زمینهٔ تأثیر ندارد؛ مگر آن‌که بخواهد به زور قانون رو بیاورد که در این صورت، مسألهٔ خشونت به میان می‌آید که با اصل مبنای امر به معروف و نهی از منکر که بر اساس «ولایت عمومی» و مهروزی اجتماعی بندگان خدا نسبت به هم است تفاوت دارد.