هوس وقفس4

مقرّب محبوبى از سادگى و همراهْ باورى جدایى ندارد. او حتى در محضر حق ‏تعالى هم که نشسته است، ساده و همراه‏ باور است و این سادگى به سبب سرخوشى و مستى از لطف حق ‏تعالى است. او چنان ساده است که در حضور حق، جز حق نمى ‏پاید، و از این و آن، گفت ‏وگو ندارد:

ساده نشستم به برت ز مستى

در پى تو دل شد و فکر کس نیست

 

او وقتى با حق به مغازله مى ‏نشیند، قربان او مى ‏رود و از اعطاى سر و جان ابایى ندارد؛ هرچند بدخواهى چون داروغه ‏ى ظلمت ‏گَرد، بر او خیرگى و دریدگى داشته باشد:

مى ‏دهم این سر به رهت، عزیزم!

ترس من از خیرگىِ عسس نیست

 

مقرّب محبوبى، نه تنها یک بار، که در هر آن و هر شأنِ خود، جانى به حق ‏تعالى مى ‏بازد و همواره، چون گل، آهنگ کوچ و نواى پرپر شدن دارد:

کشته ‏ى زلف تو به هر ظهورم

در دل من نغمه فقط جَرَس نیست

 

 

مقرب محبوبى جز حق‏ تعالى نمى‏ بیند و هر پدیده‏ اى را ـ هرچه باشد ـ پذیراست و او را راه پس فرستادن چیزى و «نه» گفتن به کسى نیست و در مقابلِ هر کسى، اُذُن و گوشى شنواست:

هرچه شد از سوى تو مى ‏پذیرم

بس نکن این تحفه، رهى به پس نیست

 

عشق مقرّب محبوبى، عشقى پاک و به ‏دور از طمع، و نابِ ناب است. چنین عشقى عین خیر و مرحمت بر تمامى پدیده ‏هاست و کم‏ترین جفایى بر کسى ندارد. اما آن که کم‏ترین تیرگى و آلودگى ‏اى داشته باشد، چون خرمگسىِ مزاحم، آزار دهنده است:

عشق من آسوده ز هر جفا شد

جان و دل، آلوده چو خرمگس نیست

 

این عشق، هیچ غیرى نمى‏ شناسد و کم‏ترین آلودگى ‏اى را بر نمى ‏تابد و از هر تیرگى ‏اى دور است؛ از این رو، آرامشى پایدار دارد و چیزى نمى ‏تواند آن را آشفته سازد:

دل ز سر چهره کشیده پرده	بى ‏خبر از تو جمله ناس و نس نیست
گفت دلم بر من مست، «حق» بس است	جان من آشفته ز هر دنس نیست

 

آن‏چه گفته شد، ویژگى عشق محبوبى است. تنها عشقى که بعد از عشق حق‏ تعالى، پاک و دور از طمع است؛ بلکه صافى ‏ترین ظهور عشق خداوند است

که هیچ آلایش و آلودگى ‏اى ندارد و تمام، صافى و مصفاست و زلالى و خنکاى آب گوارا و بى ‏پیرایه با اوست؛ و براى همین است که اجتهاد دینى او نیز بى ‏پیرایه و دور از تکلفات و تصنعات سلیقه‏ اى و تعصبات جاهلانه و تمامى سخن ناب شرع و علم درست و خِرد منطق ‏مدار است:

عشق نکو پاک ز آلایش است

جان و دلش بسته به خار و خس نیست