عظمت بسم الله سوره حمد

در جلد دوم تفسیر هدى گفتیم: در میان سوره ‏هاى قرآن کریم، ورود به بسم اللّه‏ سوره‏ى حمد از جایگاه برترى برخوردار است و فتح آن سخت ‏تر و صعب ‏تر است. «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» سوره‏ى حمد که آن را قرآن دوم و مثانى مى‏ گویند، مهم‏ترین بسمله‏ى قرآن کریم است. آیه‏ اى که تمامى قرآن کریم و وحى الهى را در خود جاى داده است؛ از این رو «مثانى» است؛ یعنى دوره ‏اى کامل از وجود و از قرآن کریم و از سوره‏ى حمد است و عنوانى است که تمامى هستى و پدیده‏ هاى آن و نیز تمامى قرآن کریم در آن است؛ به گونه ‏اى که با دریافت آن، نیازى به هیچ آیه ‏اى دیگر نیست و تمامى قرآن کریم شرح همین آیه و ظهور و تنزیل آن است. کسى این معنا را درک مى‏ کند که بتواند با آیه‏ى شریفه انس یابد به‏ گونه ‏اى

که این کریمه، خود را به او در خواب یا بیدارى بنمایاند. باید آن را گفت و بارها گفت و در هر گفتن، سیرى تمام در همه‏ى پدیده ‏ها داشت و هر پدیده ‏اى را از آینه‏ى آن به تماشا نشست. ذکرى که تکرار بر نمى ‏دارد و هر تماشایى تکرار پدیده‏ هاى گذشته نیست؛ چرا که هستى مانند آب در جریان است و آن به آن نو و تازه مى ‏شود و سیر در آن مانند شنا در آب رودخانه است که هر بار آبى تازه از بدن آدمى مى‏ گذرد.

سوره‏ى حمد با «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» شروع مى ‏شود و این بدان معناست که «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» بر هر تحمید و تمجیدى پیشى دارد و نخست باید آن را آورد و اولیت حقیقى براى آن است و تحمید یا تمجید نسبت به آن اولیت اضافى و نسبى دارد و نه حقیقى. تمامى سوره‏ هاى قرآن کریم به ‏جز توبه با «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» شروع شده و این بدان معناست که کلید تمامى اسماى الهى و مدخل ورود همه ‏ى آن‏هاست.