حمد مثانی وزبن ریتمیک2
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» براى خود ریتمى کامل دارد. سورهى حمد نیز داراى ریتمى نزولى است که «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ. الرَّحْمنِ الرَّحیمِ. مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ»است و ریتمى صعودى دارد که «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ. اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ. صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ» است و هر دو ریتم نیز در جاى خود تمام است و دو ریتم سورهى حمد بیانگر آیهى شریفهى «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» است. کسى که سورهى فاتحه مىخواند چنانچه بخواهد ریتم آن را رعایت کند و معناى آن را ناقص نسازد باید نخست «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» را به قصد سورهى حمد بیاورد و سپس «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ. الرَّحْمنِ الرَّحیمِ. مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» را بگوید و سپس «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ»که حرکت در سر بالایى است را با تأنى بیاورد و نفسى تازه کند آنگاه «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ. صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ» را در ادامهى آن بیاورد.