دوبعدی بودن سوره حمد1

دو بعدى بودن سوره‏ى حمد

سوره مبارکه‏ى حمد «تنزیل» «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» است و براى

همین است که هم سیر نزول و هم سیر صعود در آن با چینشى خاص آمده و داراى دو کرانه است.

در کریمه‏ى: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم»، فراز: «بِسْمِ اللَّهِ» از حقیقت و ذات خداوند مى ‏فرماید و «الرَّحْمَن» آن سیر نزول و «الرَّحِیم» سیر صعود است. سوره‏ى حمد نیز که تنزیل آن است از «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ. الرَّحْمنِ الرَّحیمِ. مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» سیر نزول را بیان مى ‏دارد و ادامه‏ى آن: «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ. اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ. صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ»بیان‏گر سیر صعود است و این گونه است که این سوره همانند «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» تمام کلام است و با آن نیاز به سوره‏ اى دیگر نیست و سوره ‏هاى دیگر تفصیل آن دانسته مى ‏شود؛ یعنى دیگر سوره ‏هاى قرآن کریم به تمامى تنزیل سوره‏ى حمد است. البته درست است سوره‏ى حمد با اختصارى که دارد تمامى قرآن کریم است، ولى در میان سوره ‏هاى قرآن کریم این سوره‏ى بقره است که ایجاز حمد را به تفصیل مى‏ آورد و تفاوت این دو سوره به ایجاز و تفصیل است.