گنجهای عرش
خداوند متعال بر پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله با نزول سورهى حمد منت نهاد؛ چرا که چنین سوره اى بر پیامبران دیگر نازل نشده است و برترین آیهى این سوره نیز «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» است. تنها دُرّ نابى که در تمامى قرآن کریم نظیرى براى آن نیست. اگر کسى به وصول برسد و این آیه را تلاوت نماید تمامى قرآن کریم در ذهن و در دل وى مى نشیند. این که گفته مىشود حضرت امیرمؤمنان على علیهالسلام در زمانى کوتاه و به اندازهى گذاشتن پا در رکاب اسب، یک ختم قرآن کریم داشتند با چنین اشراف و وصولى است که ممکن و معقول مى گردد. فهم چنین کلمات بلندى از انسان عادى که از مراتب بالاى کمال خالى است برنمى آید.
باید با این آیهى شریفه انس داشت و آن را هرچه مى توان در شبانه روز زمزمه نمود تا به آن اشراف معنا و قرب معنوى حاصل شود. وگرنه به حسرت دچار مى شود در روزى که گفته مى شود: «یَوْمَ یَجْمَعُکُمْ لِیَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِکَ یَوْمُ التَّغَابُنِ»(1). اگر دقیق شویم «یَوْمُ التَّغَابُنِ»همین دنیاى امروز است و بشر همین الان نیز در غبن و زیان است، اما خود نمى داند و تغابن امروز وى فرداى قیامت است که براى او درک مى گردد. روزى که بلنداى اندام ذکر بسم اللّه و حکومت و دولت آن را در محشر مى بیند و براى توجه
1. تغابن / 9.
نداشتن به عظمت «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» ندامت و حسرت، تمام وجود او را فرا مى گیرد و از این که شبانه روز و لحظه لحظهى عمر خود را با این ذکر معطر ننموده است غبطه مى خورد.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم»اسم ظاهر، اسم صافى و اسم اول و لب لباب اسما و ذکرى تمام است که مى تواند سینهى تمامى پدیده هاى عالم را صافى نماید و صفا دهد. اسماى به کار رفته در آن از اسماى حیات بخش، گوارا و صفا دهنده است که باید آن را با لحظه لحظهى عمر خود به صورت استمرارى داشت، نه آن که فقط در آغاز هر صبح و براى شروع کار، آن را گفت؛ چنانکه برخى از بزرگان براى خوردن هر یک لقمه، یک بسم اللّه مى گفتند.